زگیل و میخچه پا چیست؟علل و درمان

زگیل و میخچه ضایعات پوستی رایجی هستند که در ناحیه‌ی پا دیده می‌شوند. زگیل و میخچه قسمت‌هایی برآمده، خشک و سفتی از پوست هستند. زگیل و میخچه دو توده‌ی پوستی متفاوت هستند اما می‌توانند شبیه هم باشند. زگیل در اثر عفونت ایجاد می‌شود و مسری است در حالی که میخچه ناشی از فشار مکانیکی است و مسری نیست. در این مقاله به فرق زگیل و میخچه با جزئیات، انواع آن‌ها، ویژگی‌های بالینی، علل و دوره درمانی مورد نیاز آن‌ها اشاره شده است.

فرق زگیل و میخچه

در این قسمت برای درک تفاوت زگیل و میخچه هریک بطور جداگانه مورد بحث قرار گرفته است.

زگیل پا

زگیل‌های کف پا که به عنوان زگیل‌های پلانتار نیز شناخته می‌شوند، می‌توانند در هر گروه سنی اتفاق افتند. این وضعیت ممکن است برای فردی که تحت تأثیر قرار گرفته است سخت باشد و راه رفتن و دویدن او را دچار مشکل می‌کند. درمان نکردن زگیل به دلیل درد می‌تواند ناتوان کننده باشد. زگیل کف پا بسیار دردناک گزارش شده است. برای یافتن راه حل مناسب برای درمان زگیل باید سریعاً با پزشک مشورت کرد. خوشبختانه، در اکثر موارد ممکن است زگیل‌ها به مرور زمان از بین بروند اما ممکن است ماه‌ها و سال‌ها نیز وجود داشته باشند. بنابراین مراجعه به پزشک برای درمان ضروری و مهم است.

زگیل‌ پا می‌تواند باعث تیرگی پوست اطراف ضایعه شود اما روشن شدن پوست با استریای‌های قابل مشاهده امکان‌پذیر است. تعداد زگیل‌های پا می‌تواند زیاد اما اندازه آن‌ها کوچک باشد. سطوح ناصافی در اطراف پا و به طور معمول در کف پا رشد می‌کنند. تشکیل توده می‌تواند منبع ناراحتی باشد.

علل زگیل پا

زگیل‌های پلانتار که معمولا در کف پاها وجود دارد، در کودکان و بزرگسالان به ویژه در افرادی که پابرهنه در مکان‌های عمومی راه می‌روند، دیده می‌شود. گفته می‌شود این بیماری به دلیل عامل ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV، مسری است. این عامل نه تنها روی پاهای ما تأثیر می‌گذارد بلکه می‌تواند انگشتان، زانوها، پاها یا زیر ناخن‌ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. اصطکاک یا فشار مکرر بر روی پوست بیمار می‌تواند باعث تشکیل زگیل شود.

درمان زگیل

زگیل را می‌توان از طریق داروی بدون نسخه که شامل اسید سالیسیلیک است، درمان کرد. داروی اسید سالیسیلیک می‌تواند به صورت قطره، ژل، پد و پلاستر در دسترس باشد. اسید سالیسیلیک، زگیل‌هایی با اندازه کوچک تا بزرگ را درمان می‌کند. این دارو، پروتئینی را که عامل تشکیل زگیل و پوست مرده‌ی همراه آن است را از بین می‌برد. گفته می‌شود سالیسیلیک اسید یک داروی کراتولیتیک است.

اسپری برای یخ زدگی زگیل‌ها نیز از طریق داروی بدون نسخه در دسترس است. به این روش درمان زگیل آئروسل گفته می‌شود که به عنوان یک روش انجماد درمانی موثر است.

استفاده از نوار چسب‌های قوی برای از بین بردن و درمان زگیل‌های پا نیز موثر است. درمان زگیل با نوار چسب‌ها بدلیل احتمال افتادن نوارها از روی پوست کمی دشوار است. اگر نوار چسب‌ها در یک دوره طولانی روی زگیل قرار گیرند تاثیر درمان بسیار موثرتر و این روش کارآمدتر است.

کرم موضعی ایمی کیمود یا آلدارا برای ایمنی درمانی انجام می‌شود. این می‌تواند به نوعی گلوتارآلدئید رقیق و یک درمان برای زگیل باشد. این روش در طول سال‌ها موثر شناخته شده است. ایمونوتراپی به عنوان درمانی جدید برای زگیل یافت شده است. این روش، ویروس مسئول تشکیل زگیل را مورد هدف قرار می‌دهد.

برداشتن زگیل از طریق جراحی نیز برای درمان در نظر گرفته می‌شود:

• کرایوتراپی – جراحی برداشتن زگیل توسط انجماد.
• الکتروکوتر یا کوتراسیون – جراحی حذف زگیل با سوزاندن، که استفاده از کوتر است.
• لیزر درمانی

یکی از عوارض تشکیل زگیل، گسترش و پخش شدن زگیل است. خطر عود و همچنین ایجاد زخم پس از بهبودی نیز وجود دارد. از بین بردن زگیل‌ها همچنین می‌توانند باعث تشکیل کلوئید شوند. در صورت شناسایی تشکیل زگیل باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

جلوگیری از زگیل پا

موارد زیر در پیشگیری از تشکیل زگیل موثر شناخته شده‌اند:

• پابرهنه در مکان‌های عمومی راه نروید.
• از کفش و جوراب شخصی خود استفاده کنید و با هیچ فردی آن‌ها به اشتراک نگذارید.
• از تماس مستقیم با اعضای بدن افراد مبتلا به زگیل خودداری کنید.

میخچه پا چیست؟

میخچه‌های پا نسبت به زگیل‌ها کوچک‌تر و دایره‌ای شکل هستند. آن‌ها معمولاً به رنگ زرد/سفید هستند و یک شاخه شفاف در مرکز آن قرار دارد. میخچه به لایه‌های عمیق‌تری از پوست فشار وارد می‌کند که باعث آسیب می‌شود و می‌تواند آن‌ها را بسیار دردناک کند. در موارد شدید، میخچه پا باعث زخم می‌شود.

میخچه در قسمت بالایی، کنار یا انگشتان پا ایجاد می‌شود. دو نوع اصلی میخچه پا وجود دارد:

• میخچه‌های سخت: این‌ها رایج‌ترین نوع میخچه‌ی پا هستند. آن‌ها نواحی کوچک، رنگ پریده یا زردی از پوست برجسته و سفت شده، تقریباً به اندازه نخود هستند که توسط ناحیه وسیع‌تری از پوست ضخیم شده احاطه شدهاند. میخچه‌های سخت روی پا، معمولاً در نواحی استخوانی مانند بالای انگشتان پا (معمولاً قسمت‌های بیرونی)، در کنار انگشت کوچک یا توپی پا ایجاد می‌شوند. معمولاً به دلیل اصطکاک کفش به وجود می‌آیند.
• میخچه‌های نرم: میخچه نرم، سفید و لاستیکی به نظر می‌رسد. آن‌ها معمولاً در وسط پا دیده می‌شوند. این میخچه‌های پا معمولاً از طریق عرق یا خشک نشدن صحیح پا در اثر رطوبت، نرم می‌شوند. میخچه نرم در بین انگشتان چهارم و پنجم پا که به یکدیگر برخورد می‌کنند، مشاهده می‌شوند.

علل شایع میخچه روی پا

پینه و میخچه روی پا به دلیل فشار و اصطکاک مداوم یا تکراری پوست ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علل ایجاد میخچه پا عبارتند از:

• کفش نامناسب: اگر کفش‌هایتان خیلی تنگ است یا مرتباً از کفش‌های پاشنه بلند، به خصوص کفش‌هایی که جعبه انگشت باریک دارند، استفاده می‌کنید، انگشتان پا له و باعث تشکیل میخچه می‌شوند.
• تغییر شکل پا: تغییر شکل پا مانند انگشت چکشی، انگشتان خمیده و انحراف انگشت شست پا یا بونیون باعث برجسته شدن استخوان‌ها می‌شود و در نتیجه مستعد اصطکاک و در نتیجه تشکیل میخچه می‌باشد.
• ایستادن طولانی روی پاها: اگر مدت طولانی روی پا ایستاده‌اید، مرتبا می دوید یا پابرهنه راه می‌روید، به احتمال زیاد دچار میخچه پا و پینه می‌شوید.
• پیری: با افزایش سن، پوست ما با بافت چربی کمتری لاغر می‌شود، بنابراین در کف پاهای ما پد کمتری وجود دارد و احتمال رشد میخچه را بیشتر می‌کند.
• جنسیت: میخچه در زنان بیشتر از مردان است.

نحوه درمان میخچه

درمان میخچه پا با هدف کاهش علائم و بهبود علت زمینه‌ای برای جلوگیری از بازگشت مجدد آن‌ها انجام می‌شود. درمان معمول میخچه پا شامل موارد زیر است:

• سنگ پا: می‌توانید به تدریج و به آرامی، نواحی میخچه پا را سنگ پا بزنید. استفاده از سنگ پا کمک می‌کند تا ابتدا حدود ۱۵-۲۰ دقیقه پا خیس بخورد و پوست پا نرم شود.
• کفش: برای جلوگیری از اصطکاک باید فضای کافی در کفش شما باشد. در حالت ایده‌آل، کفش باید فضایی کافی برای انگشتان پا داشته باشد، دارای یک رویه نرم و یک سانتی متر بلندتر از کشیده‌ترین انگشت شما و پاشنه کمتر از ۴ سانتی متر باشد. اگر دچار ناهنجاری در پا هستید، پزشک متخصص پا می‌تواند در مورد کفش‌های مخصوص طراحی شده به شما مشاوره دهد.
• کفی کفش: کفی‌های مناسب کفش و جداکننده‌های انگشتان پا می‌توانند از ایجاد میخچه در بین انگشتان پا جلوگیری کنند و باعث کاهش فشار در پایین پا می‌شوند. پزشک متخصص پا می‌تواند به شما مشاوره دهد که چه محصولاتی برای شما مناسب‌تر است.
• کرم‌ها: شما می‌توانید کرم‌های ویژه‌ای تهیه کنید که برای آبرسانی به مناطقی از پوست ضخیم و خشک ساخته شده است که می‌تواند به خصوص در درمان میخچه مفید باشد. لانولین یکی از موثرترین هاست.
• از بین بردن میخچه با اسکالپل : یک متخصص پا می‌تواند با استفاده از اسکالپل میخچه یا پینه پا را از بین ببرد. این کار فقط باید توسط یک متخصص آموزش دیده انجام شود. این یک روش بدون درد است و افراد معمولاً احساس تسکین فوری می‌کنند. این روش ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد.
• مواد شیمیایی: پزشک شما یا متخصص بیماری‌های پا از فرم سالیسیلیک خاصی استفاده می‌کند که باعث تجزیه پوست سخت و نرم شدن میخچه پا می‌شود. پوست سفید می‌شود و پس از آن می‌توانید پوست مرده را تمیز یا لایه‌برداری کنید تا دیگر میخچه پا بیرون نیاید.

اسید سالیسیلیک انواع مختلفی مانند پلاستر، قطره و پد دارد و می‌توان آن را از داروخانه خریداری کرد اما هنگام استفاده از آن باید دقت شود زیرا باعث سوختن بافت سالم می‌شود. فقط در صورت راهنمایی پزشک یا پدیاتریست از آن‌ها استفاده کنید و در صورت ابتلا به دیابت یا گردش خون ضعیف هرگز از آن‌ها استفاده نکنید زیرا خطر تشکیل زخم وجود دارد.

• آنتی بیوتیک: گاهی اوقات پوست اطراف میخچه روی پا آلوده شده که در این صورت قرمز و زخم می‌شود. با تجویز پزشک با مصرف آنتی بیوتیک، این مشکل قابل رفع است.
• جراحی: اگر به دلیل ناهنجاری پا مانند انحراف انگشت پا، دچار هلیومای مکرر یا میخچه می‌شوید، پزشک ممکن است جراحی برای اصلاح ناهنجاری استخوان را توصیه کند.

چگونه می‌توانید از میخچه روی پا جلوگیری کنید؟

میخچه پا اغلب در صورت عدم رسیدگی مناسب به علت آن‌ها، برمی‌گردد. برای جلوگیری از ایجاد میخچه چندین کار می‌توانید انجام دهید:

• پا را تمیز نگه دارید: پاها را روزانه بشویید و همیشه بین انگشتان پا کاملاً خشک کنید.
• پا را مرطوب کنید: مرطوب کننده را به پاشنه و سینه‌ی پای خود بزنید، اما آن را بین انگشتان پا قرار ندهید.
• وزن اضافی خود را کاهش دهید: فشار وارد شده روی پاهای خود را کاهش دهید.
• سنگ پا استفاده کنید: برای از بین بردن مناطق ضخیم شده میخچه پا مرتباً از سنگ پوکه استفاده کنید.
• جوراب تمیز بپوشید: جوراب های خود را روزانه عوض کنید و شب‌ها پای خود را هوا دهید تا عرق کردن پا متوقف شود.
• برای بررسی منظم پا به متخصص مراجعه کنید: اگر سالخورده هستید یا از دیابت رنج می‌برید، باید بیشتر و مرتباً پای خود را توسط پزشک متخصص چک کنید زیرا در معرض ابتلا به مشکلات پا هستید.
• کفش‌های متناسب بپوشید: کفش جلو گرد، پاشنه کوتاه و نرم باشد. پا در طول روز کمی متورم می‌شود، بنابراین سعی کنید کفش‌های جدید را بعد از ظهر بخرید.
• از برانکارهایانگشتی پا استفاده کنید: کفی‌های ژله‌ای یا جوراب‌های مخصوص طراحی شده به کشش عضله و رباط‌های اطراف انگشتان کمک می‌کند تا فرم طبیعی پا را بهبود بخشد. این می‌تواند به کاهش وقوع میخچه پا کمک کند.